Soorten koksmessen: complete gids voor in de keuken

Een goed koksmes is de basis van iedere keuken. Of je nu een hobbykok bent of dagelijks uitgebreide maaltijden bereidt, het juiste mes maakt koken sneller, veiliger én leuker. Maar er bestaan veel verschillende soorten koksmessen, elk met hun eigen specialiteit.

In deze gids ontdek je:

• De populairste soorten koksmessen en hun toepassingen

• Welke messen je écht nodig hebt in een basisset

• Tips om je messen in topconditie te houden

1. Het klassieke koksmes – de alleskunner

Het klassieke koksmes (vaak 20 cm lang) is hét basisgereedschap voor iedere kok. Het brede, licht gebogen lemmet maakt het mogelijk om te hakken, snijden en wiegen.

Toepassingen:

• Groenten en fruit snijden

• Vlees in stukken verdelen

• Kruiden fijnhakken

• Uien en knoflook snipperen

Voordelen:

• Multifunctioneel: één mes voor 80% van je kookwerk

• Sterk en robuust, geschikt voor dagelijks gebruik

• Comfortabele balans tussen lemmet en handvat

👉 Tip: Als je slechts één mes in je keuken wilt hebben, kies dan voor een degelijk koksmes.

2. Santokumes – de Japanse favoriet

Het santokumes komt uit Japan en betekent “drie deugden”: snijden, hakken en fijnmaken. Het mes heeft een korter lemmet (16–18 cm) dan het Europese koksmes en een rechte snijrand.

Toepassingen:

• Precies snijden van groenten

• Vis en kip in plakjes

• Fijnsnijden van kruiden

Voordelen:

• Dun, vlijmscherp lemmet voor strakke sneden

• Minder zwaar en dus prettig voor kleinere handen

• Vaak voorzien van kuiltjes (grantons) waardoor voedsel minder blijft kleven

3. Nakiri – specialist voor groenten

De nakiri is een rechthoekig Japans groentemes. Het rechte lemmet maakt het mogelijk om met één neerwaartse beweging door groente te snijden.

Toepassingen:

• Blokjes snijden van komkommer, courgette of wortel

• Dikke groenten zoals pompoen of kool

• Extra dunne plakjes voor salade of roerbak

Voordelen:

• Supergeschikt voor vegetariërs of groenteliefhebbers

• Rechte snede voor mooie, gelijkmatige stukken

• Licht en makkelijk hanteerbaar

4. Vleesmes of trancheermes

Het vleesmes (trancheermes) heeft een smal, lang lemmet dat soepel door vlees glijdt. Dit mes is speciaal ontworpen voor mooie plakken zonder rafels.

Toepassingen:

• Snijden van gebraden vlees, ham of gevogelte

• Filets en grote stukken vis portioneren

Voordelen:

• Strakke sneden zonder dat vlees scheurt

• Dun en flexibel lemmet voor precisie

• Onmisbaar bij diners of feestmaaltijden

5. Broodmes – voor harde korsten en zachte kruimels

Het broodmes herken je aan het gekartelde lemmet. Dit maakt het ideaal voor het doorsnijden van knapperige korsten zonder het brood te pletten.

Toepassingen:

• Brood en stokbrood

• Taarten, cakes en gebak

• Zachte groenten zoals tomaten

Voordelen:

• Snijdt moeiteloos door harde en zachte structuren

• Gaat lang scherp mee door de kartels

• Onmisbaar in iedere keuken

6. Fileermes – flexibel en precies

Het fileermes heeft een smal, dun en flexibel lemmet. Het is ontworpen voor het nauwkeurig losmaken van vlees en vis.

Toepassingen:

• Vis fileren en graten verwijderen

• Kip ontbenen

• Vet of vliezen wegsnijden

Voordelen:

• Hoge precisie

• Flexibel lemmet dat meebuigt met de vorm van vlees of vis

• Perfect voor fijn werk waar controle belangrijk is

7. Universeel mes en officemes

Naast de grote messen zijn er kleinere messen die vaak gebruikt worden:

• Universeel mes: ca. 12 cm, geschikt voor het snijden van kleine groenten, kaas en broodjes.

• Officemes: ca. 9 cm, ideaal voor detailwerk zoals schillen, schoonmaken en kleine snijtaken.

Waarom handig?
Omdat je niet altijd een groot koksmes wilt gebruiken, zijn deze kleinere messen onmisbaar in de keuken.

Onderhoud van koksmessen

Een goed mes gaat jaren mee, mits je er zorgvuldig mee omgaat:

• Nooit in de vaatwasser: hitte en vaatwasmiddel tasten staal en handvat aan.

• Gebruik een houten of kunststof snijplank: glas en steen maken messen bot.

• Regelmatig slijpen of aanzetten: zo blijft het mes vlijmscherp.

• Bewaar messen veilig: gebruik een messenblok, magneetstrip of beschermhoes.

Welke messen heb je écht nodig?

Voor de meeste thuiskoks zijn drie messen voldoende:

1. Een klassiek koksmes of santokumes

2. Een broodmes

3. Een officemes

Kook je vaak uitgebreid? Dan zijn een nakiri en fileermes mooie aanvullingen. Zo heb je altijd het juiste mes bij de hand.

Conclusie

Koksmessen zijn er in vele soorten, elk met hun eigen sterke punten. Het klassieke koksmes is dé basis, maar wie vaker kookt, profiteert van extra messen zoals een santoku, nakiri of fileermes. Door de juiste messen te kiezen én goed te onderhouden, maak je het koken niet alleen gemakkelijker maar ook plezieriger.