Wat is een plancha en wat kun je ermee?

Je hebt ze vast weleens gezien bij een foodtruck of in een professionele buitenkeuken: die hete, gladde metalen platen waarop koks razendsnel gamba’s grillen, steaks dichtschroeien of groenten een perfect geroosterd randje geven. Dat is de Plancha en geloof ons, als je 'm eenmaal gebruikt hebt, wil je niet meer zonder.

Steeds meer thuiskoks ontdekken de voordelen van deze Spaanse alleskunner. Of je nu graag experimenteert met streetfood, gezonde gerechten maakt of simpelweg op zoek bent naar meer smaak: de plancha is een absolute must-have.

Wat is een plancha precies?

De term plancha betekent simpelweg ‘plaat’ in het Spaans. Oorspronkelijk werd hij vooral in de Spaanse en Zuid-Franse keuken gebruikt, maar inmiddels is hij wereldwijd geliefd. Het principe is simpel: een dikke metalen kookplaat – vaak van geëmailleerd staal of gietijzer – die tot wel 300°C verhit kan worden. Je bereidt het eten direct op de plaat, zonder grillrooster of pan.

Er zijn verschillende soorten plancha’s: op gas, elektrisch, vrijstaand of ingebouwd. Sommigen zijn speciaal ontworpen voor binnen, anderen voor buitengebruik. Wat ze allemaal gemeen hebben: ze leveren intense hitte, een perfecte garing en pure smaak.

De voordelen van koken op een plancha

1. Smaakvol en snel koken
De plancha bereikt hoge temperaturen in korte tijd. Hierdoor schroeit je eten direct dicht en blijven sappen, aroma’s en structuur behouden. Denk aan een knapperig korstje op een stuk zalmfilet, of perfect gegrilde courgette – zonder dat het zompig wordt.

2. Veelzijdigheid in de keuken
Van vlees, vis en groenten tot eieren, pannenkoeken en zelfs fruit: alles kan op de plancha. Je hebt volledige controle over de temperatuurzones en kunt verschillende ingrediënten tegelijk bereiden. Ideaal voor grote gezelschappen of snelle doordeweekse maaltijden.

3. Minder vet, meer gezondheid
Je hebt nauwelijks olie nodig. Doordat de plaat zo heet is, hoef je niet te bakken in vet. Koken op de plancha is dus niet alleen lekker, maar ook een stuk gezonder.

4. Makkelijk schoon te maken
Even afschrapen met een spatel terwijl de plaat nog warm is, een doekje erover, en klaar. Geen gedoe met BBQ-roosters of aangekoekte pannen. Tip: een plantenspuitje met water helpt bij het losweken van etensresten.

Binnen of buiten?

Een plancha werkt zowel binnen als buiten. Binnen kun je hem gebruiken als alternatief voor je grillpan of wok. Maar buiten komt hij pas echt tot zijn recht. Je hebt geen houtskool of rookontwikkeling, dus hij is ideaal voor een zomerse avond zonder al te veel voorbereidingen.

Combineer ‘m met een buitenkeuken naast een BBQ, een goede werktafel en wat stevige spatels, en je hebt een compleet open-air kookstation.

Waar moet je op letten?

• Kies een plancha met voldoende vermogen en een dik kookoppervlak (minimaal 6 mm)
• Let op materiaal: geëmailleerd staal is onderhoudsvriendelijk, gietijzer houdt goed warmte vast
• Accessoires maken het verschil: een vetopvangbak, spatel en beschermhoes zijn onmisbaar